انواع وضعیت نمادها در بازار بورس تهران
نمادها در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس، همیشه در حالت مجاز نیستند و ممکن است به دلایل مختلفی، وضعیت آنها تغییر یابد و قابل معامله نباشند. زمانی که رویداد ویژهای باعث تاثیر معنادار بر ارزش سهام یک شرکت باشد، با هدف رعایت انصاف، برای مدتی معاملات نماد سهم متوقف میشود. تا اطلاعات لازم به تمام ذینفعان برسد و پس از آن معاملات از سر گرفته خواهد شد.
توقف نماد
توقف معاملات سهام شرکت در بورس، با عنوان توقف نماد شناخته میشود و مختص بورس تهران نیست. بنابراین متوقف شدن و بازشدن نمادها در بورس سایر کشورها نیز وجود دارد.
ریسک توقف معاملات ممکن است در هر بازاری وجود داشته باشد، اما احتمال آن بستگی به میزان عدم اطمینانی دارد که در فضای بازار به چشم میخورد. در واقع یک رابطه معنادار بین شفافیت و نقدشوندگی وجود دارد. چنانچه در بازار، شفافیت و اطلاعرسانی کارا موجود باشد، دلیلی برای توقف نمادها و ممنوعیت معاملات وجود نخواهد داشت. اما با افزایش عدم اطمینان، توقف نمادها و کاهش قدرت نقدشوندگی در بازارها نیز افزایش مییابد.
حالات کلی نمادها در بازار بورس و فرابورس
مجاز
در این وضعیت معاملات در سهم بصورت عادی انجام میشود.
مجاز - محفوظ:
هنگامی که نماد مدتی است بسته شده ولی در حال بازگشایی است، قبل از بازگشایی نماد در حالت مجاز محفوظ قرار میگیرد. در این حالت ارسال سفارش در نماد قابل انجام است ولی هیچ معاملهای صورت نمیگیرد. به محض مجاز شدن نماد، سفارشاتی که در نماد موردنظر ثبت شده قابل معامله خواهد شد.
مجاز - متوقف
در این وضعیت، نماد غیرقابل معامله است. نماد شرکتها زمانی در این وضعیت قرار میگیرند که یکی از دلایل بسته شدن نماد (که در ادامه ذکر میکنیم) را دارا باشند.
ممنوع
در این وضعیت سهم قابل معامله نیست (نماد طی همان روز معاملاتی بازگشایی خواهد شد).
ممنوع - متوقف
در این وضعیت سهم قابل معامله نیست و هیچ معامله و دستوری در روز جاری بر روی سهم صورت نمیپذیرد (بازگشایی نماد معاملاتی در همان روز انجام نخواهد شد).
دلایل عمده توقف نمادها
گروه (الف)
گروه (ب)
قوانین توقف نمادهای معاملاتی
ماده ۱۵:
نماد معاملاتی اوراق بهادار پذیرش شده در بورس در موارد زیر توسط بورس متوقف میشود:
- یک روز کاری قبل از برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهام براساس اطلاعیه دعوت به مجمع منتشره توسط سازمان، که در صورت وجود زیر ساختهای فنی، بورس ميتواند نماد معاملاتی را در روز برگزاري مجامع عمومي صاحبان سهام متوقف کند.
- یک روز کاری قبل از برگزاری جلسه هیئتمدیره ناشر پذیرفته شده برای تصمیمگیری درباره تغییر سرمایه براساس اطلاعیه منتشره توسط سازمان
ماده ۱۶ مکرر:
نماد معاملاتی به صورت خودکار بلافاصله پس از ارسال اطلاعات با اهمیت به صورت زیر متوقف و بازگشایی میشود:
اگر اطلاعات با اهمیت در گروه «الف» قرار داشته باشد، نماد معاملاتی به صورت خودکار متوقف میشود و در اولین جلسه معاملاتی بعد، بازگشایی خواهد شد.
اگر اطلاعات با اهمیت در گروه «ب» قرار داشته باشد:
- در صورتی که اطلاعات با اهمیت تا ۹۰ دقیقه قبل از پایان جلسه معاملاتی ارسال شود، نماد معاملاتی به طور خودکار به مدت ۶۰ دقیقه متوقف و پس از آن بازگشایی میشود.
- در صورت افشای اطلاعات با اهمیت در ۹۰ دقیقه پایانی جلسه معاملاتی، نماد معاملاتی به طور خودکار متوقف و در جلسه معاملاتی بعد بازگشایی خواهد شد.
- در صورتی که اطلاعات با اهمیت در ساعتی خارج از زمان بازار منتشر شود، نماد معاملاتی در ۹۰ دقیقه ابتدایی جلسه معاملاتی بعد بازگشایی خواهد شد.
نکته: در صورت عدم رعایت قوانین یا وجود هرگونه ابهام در افشا و انتشار اطلاعات با اهمیت، سازمان میتواند ضمن انتشار پیام شفافسازی درباره دلایل توقف، نماد ناشر را حداکثر برای ۲ روز کاری متوقف نگه دارد.
ماده ۱۷ مکرر:
درصورتیکه قیمت پایانی سهم، طی ۵ روز معاملاتی متوالی، در دامنه عادی نوسان قیمت، بیش از ۲۰% افزایش یا کاهش داشته باشد. بورس موظف است نماد معاملاتی را به مدت ۶۰ دقیقه در وضعیت سفارشگیری نگه دارد و سپس انجام معاملات را مجددا آغاز کند. همچنین در صورت بسته شدن نماد به شرح فوق، معاملات تمامی اوراق بهادار مرتبط با آن نماد (حق تقدم سهام در بورس و اوراق مشتقه) نیز در وضعیت سفارشگیری قرار میگیرد.
نکته: پس از وقفه معاملاتی، قیمت پایانی سهم همان قیمت پایانی در زمان توقف نماد خواهد بود.
ماده ۱۷ مکرر ۱:
در صورتیکه قیمت پایانی سهم، طی ۱۵ روز معاملاتی متوالی، در دامنه عادی نوسان قیمت، بیش از ۵۰% افزایش یا کاهش داشته باشد، بورس موظف است نماد معاملاتی را به مدت حداکثر ۲ روز کاری متوقف و از ناشر درخواست برگزاری کنفرانس اطلاعرسانی کند. همچنین در صورت بسته شدن نماد به شرح فوق، معاملات تمامی اوراق بهادار مرتبط با آن نماد (حق تقدم سهام و اوراق مشتقه) نیز متوقف میشود.
ماده ۱۸:
در صورتی که معاملات اوراق بهادار مظنون به استفاده از اطلاعات نهانی یا دستکاری قیمت باشد، بورس میتواند راسا یا به موجب اعلام سازمان نماد معاملاتی اوراق بهادار را متوقف کند. بازگشایی نماد معاملاتی پس از بررسیهای لازم و حداکثر تا پایان روز معاملاتی بعد حسب مورد به تشخیص بورس یا سازمان خواهد بود.
ماده ۱۹:
بورس باید دلیل توقف نماد معاملاتی را حداکثر تا پایان روز کاری توقف نماد معاملاتی اطلاعرسانی کند. همچنین بورس مکلف است حداقل ۱۵ دقیقه قبل از بازگشایی نماد معاملاتی مراتب را به اطلاع عموم برساند.
قوانین بازگشایی نمادهای معاملاتی
ماده ۲۰:
بازگشایی نمادهای معاملاتی با اعلام سازمان و طبق شرایط زیر انجام میشود:
- حداکثر ۲ روز کاری پس از برگزاری مجمع عمومی عادی ناشر پذیرفته شده که تصمیمات آن تصویب صورتهای مالی یا تقسیم سود باشد، به صورت حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان
- حداکثر ۲ روز کاری پس از برگزاری مجمع عمومی عادی که موضوع آن سایر موارد غیر از بند ۱ باشد، به صورت حراج ناپیوسته و با محدودیت دامنه نوسان
- حداکثر ۲ روز کاری پس از برگزاری مجمع عمومی فوقالعادهای که تصمیمات آن منجر به تغییر سرمایه ناشر پذیرفته شده نشود، به صورت حراج ناپیوسته و با محدودیت دامنه نوسان
- حداکثر ۲ روز کاری پس از برگزاری مجمع عمومی یا جلسه هیاتمدیره درباره تغییر سرمایه یا انتشار هرگونه اوراق بهادار دیگر به منظور تامین مالی، بازگشایی نماد طی مهلت مقرر در این بند منوط به افشای پیشبینی پس از اعمال اثرات تغییر سرمایه یا انتشار اوراق بهادار، بدون محدودیت دامنه نوسان
نکته: مواعد زمانی برای بازگشایی نمادهای موضوع این ماده، در شرایط خاص و با دستور مدیرعامل بورس میتواند حداکثر با ۲ روز تاخیر اعمال شود.
ماده ۲۲:
بازگشایی نماد معاملاتی از طریق حراج ناپیوسته با اعمال یک مرحله پیشگشایش (۳۰ دقیقه) شروع و با اجرای حراج ناپیوسته پایان مییابد. پس از این مرحله، معاملات از طریق حراج پیوسته در زمان باقیمانده تا پایان جلسه معاملاتی و در دامنه نوسان مجاز روزانه قیمت انجام میشود. قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته، قیمت کشف شده از طریق حراج ناپیوسته است.
نکته۱: مرحله پیش گشایش مرحلهای است که درآن میتوان ثبت سفارش کرد؛ ولی هیچ معاملهای در این مرحله انجام نمیشود.
نکته۲: در صورتی که در دوره حراج ناپیوسته معاملهای صورت نپذیرد. یا معاملات انجام شده در دوره حراج ناپیوسته توسط بورس تایید نشود، به تشخیص بورس و پس از اطلاعرسانی، حراج ناپیوسته موضوع این ماده برای یک بار دیگر در همان جلسه معاملاتی یا در ۹۰ دقیقه ابتدایی جلسه معاملاتی بعد قابل تکرار است. در صورت عدمکشف قیمت، آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی، قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته خواهد بود.
نکته۳: در مورد قيمتگذاري حق تقدم سهام براي اولين بار پس از افزايش سرمايه و در زمان عرضه حق تقدم استفاده نشده، در صورت عدم كشف قيمت پس از دو نوبت حراج ناپيوسته، حراج ناپيوسته تا كشف قيمت تكرار مي شود. در زمان عرضهي حق تقدم استفاده نشده مدت زمان حراج ناپيوسته از شروع عمليات حراج آغاز و تا پايان جلسهي معاملاتي ادامه خواهد داشت.
سخن پایانی
در این مطلب قوانین و مقررات توقف و بازگشایی نمادها در بورس و فرابورس را برای شما شرح دادیم. توقف نماد میتواند سرمایهگذاری را دچار ریسک نقدشوندگی کند و میزان این ریسک، به مدتزمان توقف نماد بستگی دارد. دوره توقف نماد طولانی میتواند ریسک بیشتری به سرمایهگذاران تحمیل کند. با توقف نماد سهامدار برای بررسی اتفاقات رخ داده در شرکت، زمانی را به دست میآورد. و میتواند با بررسی صورتهای مالی و دیگر اطلاعات اساسی شرکت، برای نگهداری یا فروش سهم تصمیم بگیرد.
ارسال دیدگاه
پست های مرتبط
12 بهمن 1402
تحلیل اوضاع اقتصادی آمریکا – بهمن 1402
با نگاهی به اخبار هفتهجاری در اقتصاد جهانی، بعید بهنظر میرسد که فدرالرزرو تمایل داشتهباشد…
28 دی 1402
رویداد نقشهراه معاملهگری
کارگاه نقشه راه معاملهگری مجموعه اسمارت مانی با تکیه بر دانش، تخصص و تجربه تیم خود،…
14 آذر 1402
تحلیل اوضاع اقتصادی آمریکا – آذر 1402
در ماه نوامبر، با شدت گرفتن پیشبینیها مبنی بر تغییر لحن فدرال رزرو در راستای…
5 آذر 1402
دلار و انواع آن
دلار و انواع آن دلار ایالات متحده بهعنوان پراستفادهترین واحد پولی جهان، جایگاه بسیار مهمی…
