معاملات آپشن چیست و چه کاربردهایی دارد؟
معاملات آپشن چیست؟
معاملات آپشن یا قرارداد اختیار معامله، اوراق بهاداری است که به موجب آن، فروشنده متعهد میشود که در صورت درخواست خریدار، تعداد مشخصی از داراییِ موضوعِ قرارداد را به قیمتِ تعیینشده در قرارداد، معامله کند. خریدار اوراق میتواند در زمان معینی در آینده، طبق توافقات صورتگرفته، قرارداد را اعمال کند. اختیار معامله قراردادی است که به دارایی زیربنایی دیگری مانند سهام یا دیگر اوراق بهادار وابسته است.
فروشنده اختیار معامله در قبال این تعهد، مبلغ معینی را از خریدار این اوراق دریافت میکند. برای پیشگیری از امتناع فروشنده اوراق از انجام قرارداد، وی ضمن قرارداد متعهد میشود مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد کارگزار بورس یا اتاق پایاپای قرار دهد و متناسب با تغییرات قیمت اوراق، آن را تعدیل کند. لازم به ذکر است که خریدار و فروشنده میتوانند در ازای مبلغی معین، اختیار یا تعهد خود را به شخص ثالثی واگذار کنند.
تاریخچه این معاملات به یونان باستان برمیگردد و اولین کسی که از این نوع معاملات استفاده کرد، فیلسوف یونانی، تالس بودهاست.
انواع مختلف معاملات آپشن
برای افزایش آگاهی خود در اختیار معامله، ابتدا باید با انواع مختلف آپشنهایی که میتوانید معامله کنید آشنا شوید. دو دسته اساسی از معاملات آپشن برای انتخاب عبارتند از اختیار خرید و اختیار فروش.
اختیار خرید (Call)
اختیار خرید یا Call Option این حق را به شما میدهد که در مدت زمان معینی یک اوراق بهادار اساسی را با قیمت تعیین شده خریداری کنید. به قیمتی که پرداخت میکنید قیمت اعمال یا Strike Price میگویند. در این معاملات، تاریخ پایان اعمال اختیار خرید هم تاریخ انقضا نامیده میشود.
اختیار فروش (Put)
اختیار فروش یا Put Option نقطه مقابل اختیار خرید است. در این معامله به جای داشتن حق خرید اوراق بهادار، یک حق فروش به شما تعقلق میگیرید که بتوانید آن را با قیمت اعمال تعیین شده بفروشید.
نحوه تعیین قیمت آپشن ها
قیمت آپشن را میتوان با استفاده از مدلهای مختلف محاسبه کرد. اما در اصل، قیمت معاملات آپشن بر دو چیز استوار است: ارزش ذاتی و ارزش زمانی.
ارزش ذاتی یک آپشن نشاندهنده پتانسیل سود آن بر اساس تفاوت بین قیمت اعمال و قیمت فعلی دارایی است، از ارزش زمانی برای سنجش چگونگی تاثیر نوسانات بر قیمت دارایی اساسی تا تاریخ انقضا استفاده میشود.
قیمت سهام، قیمت اعمال و تاریخ انقضا همه میتوانند در قیمتگذاری آپشنها موثر باشند. قیمت سهام و قیمت اعمال بر ارزش ذاتی تاثیر میگذارد، این در حالی است که تاریخ انقضا میتواند بر ارزش زمانی تاثیر بگذارد.
نماد معاملات آپشن در بورس
نماد اختیار معامله خرید در بورس، حرف «ض» و نماد اختیار معامله فروش در بورس، حرف «ط» است که به ابتدای بخشی از نماد شرکتهایی که امکان اختیار خرید معامله دارند، اضافه میشود.