لیکویید شدن یا کال مارجین شدن به چه معناست؟
لیکویید شدن، کال مارجین شدن یا بسته شدن حساب معاملاتی شاید یکی از تلخ‌ترین اتفاقاتی باشد که برای یک معامله‌گر رخ می‌دهد. لیکوئید شدن (Liquidation) در بازارهای مارجین و فیوچرز و حساب‌های دارای لوریج اتفاق می‌افتد. برای پاسخ به سوال «لیکویید شدن چیست» نگاهی به انواع بازارهای معاملاتی می‌اندازیم و درباره لوریج یا اهرم‌های معاملاتی توضیح می‌دهیم. در انتها نیز به راه‌های جلوگیری از لیکویید شدن اشاره می‌کنیم. با اسمارت مانی همراه باشید.
لیکویید شدن چیست؟
یک معامله‌گر زمانی با لیکویید شدن مواجه میشود که سرمایه کافی برای باز نگه‌داشتن پوزیشن خود نداشته باشد. در این حالت آن پوزیشن از طرف صرافی بسته و معامله‌گر اصطلاحا لیکویید میشود. لیکویید شدن به عواملی مانند سرمایه و میزان لوریج بستگی دارد؛ بنابراین عدد مشخص و یکسانی برای تمام تریدرها و حساب‌ها نمی‌توان بیان کرد.
صفر شدن حساب
در بازار فیوچرز لیکویید یا بسته شدن حساب معاملاتی به معنی صفر شدن سرمایه تریدر در یک معامله است. زمانی که ضرر یک معامله به‌اندازه سرمایه تریدر شود، صرافی پوزیشن را بسته و حساب را تسویه و صفر می‌کند.
برای مثال فرض کنید یک معامله‌گر پوزیشنی را با لوریج ۱۰ باز می‌کند. این تریدر وارد معامله فیوچرز کوین اتریوم میشود. اگر قیمت کوین خلاف جهت پوزیشن حرکت کند و ۱۰ درصد تغییر کند، ضرر این پوزیشن به ۱۰۰ درصد می‌رسد و صرافی این پوزیشن را خواهد بست. البته برخی صرافی‌ها قبل از اینکه میزان ضرر به ۱۰۰ درصد برسد، پوزیشن را می‌بندند؛ این به دلیل سازوکار این نوع معاملات و استراتژی‌های صرافی رخ می‌دهد. سود و زیان معاملات زمانی که ار لوریج استفاده می‌کنید، به‌صورت زیر حساب میشود:
سود یا زیان = (لوریج × درصد تغییر قیمت) × سرمایه اولیه
در معاملات آتی، اکسچنج صرفا نقش یک واسطه را دارد و تنها از معامله‌گران کارمزد دریافت می‌کند. کسانی که در معاملات سود می‌کنند، سودشان از محل ضرر دیگران پرداخت میشود؛ بنابراین کسی که لیکویید میشود، سرمایه‌اش برای پرداخت سود فرد یا افراد دیگر استفاده میشود.
برای این که بهتر بدانیم لیکویید شدن چیست و لوریج چه نقشی در آن دارد، بهتر است در ابتدا با انواع بازارهای مالی آشنا شویم.
انواع بازارهای مالی
اسپات (Spot)
در معاملات اسپات مالکیت یک دارایی بین دو تریدر جابه‌جا میشود. برای مثال اگر کسی یک بیت کوین بخرد، مالکیت آن از فروشنده به خریدار منتقل میشود.
مارجین (Margin)
بازار مارجین، همان بازار اسپات است و معاملات آن در بازار اسپات انجام میشود. تنها تفاوت در اینجاست که تریدر بخشی از سرمایه معامله را از صرافی قرض گرفته یا اصطلاحا از اهرم استفاده کرده است.
آتی یا فیوچرز (Futures)
بازار فیوچرز به صورت قراردادی عمل می‌کند و در واقعیت چیزی منتقل نمی‌شود. یعنی تریدرها روی تغییرات قیمت در آینده پیش‌بینی و معامله می‌کنند. تریدرهای فیوچرز نیز از اهرم استفاده می‌کنند و این نوع بازار، این امکان را برای تریدرها فراهم می‌کند که بدون داشتن سرمایه کافی، وارد معامله شوند.
شباهت‌ها و تفاوت‌ها
هرچند بازار مارجین و بازار فیوچرز شباهت‌های زیادی دارند، اما این دو بازار کاملا متفاوت بوده و دو بازار مجزا هستند. زمانی که در بازار مارجین بیت کوین خریداری می‌کنید، این مقدار واقعا از یک فروشنده به حساب شما منتقل میشود؛ اما در بازار فیوچرز، این قراردادی است که میان شما و صرافی منعقد شده و در آن لحظه هیچ بیتکوینی منتقل نمی‌شود.
سرمایه شما در بازار اسپات زمانی از بین می‌رود که قیمت دارایی‌تان صفر شود؛ اما در معاملات مارجین و فیوچرز به‌دلیل اینکه شما علاوه بر سرمایه خودتان، با استفاده از لوریج یا قرض از سرمایه بیشتری در معاملات خود استفاده می‌کنید، صرافی‌ها به منظور مدیریت ریسک، از ابزار مختلفی مانند لیکوئید شدن استفاده می‌کنند. در صورتی که میزان زیان از مقدار سرمایه اصلی شما بیشتر شود، صرافی به صورت خودکار پوزیشن شما را خواهد بست و اصل سرمایه را به‌عنوان ضرر در نظر می‌گیرد؛ در نتیجه سرمایه تریدر صفر خواهد شد.
برای آشنایی بیشتر با مفهوم اهرم یا لوریج توصیه میشود که مقاله ” اهرم یا لوریج؛ شمشیری دو لبه ” را مطالعه فرمایید.
چه زمانی لیکویید می‌شویم؟
قیمتی که باعث لیکویید شدن میشود، به نوع پوزیشن ما بستگی دارد. اگر پوزیشن خرید باشد، زمانی که قیمت دارایی مورد معامله از قیمت ورودی کمتر شود، ابتدا وارد محدوده ضرر و سپس به قیمت تسویه نزدیک میشود. فرض کنید با تصور این که قیمت بیت کوین در آینده افزایش می‌یابد، در قیمت ۵۰ هزار دلار وارد پوزیشن این رمزارز شده‌اید و لوریج حساب شما نیز ۵ است. اگر به هر دلیلی روند قیمتی BTC برگردد و نزولی شود، در صورتی که قیمت این ارز دیجیتال ۲۰ درصد افت کند (یعنی به قیمت ۴۰ هزار دلار برسد) شما لیکویید خواهید شد.
برای پوزیشن فروش، عکس این قضیه رخ می‌دهد. اگر شما در قیمت گفته شده و با تصور افت قیمت بیت کوین وارد پوزیشن فروش شوید، در صورت افزایش قیمت ۲۰ درصدی و رسیدن به ۶۰ هزار دلار، لیکویید خواهید شد.
نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که هرچه لوریجی که انتخاب می کنید بالاتر باشد، احتمال لیکویید شدن شما بیشتر میشود و درصد کمتری از تغییر قیمت منجر به لیکوئید شدن حساب شما خواهد شد.
جلوگیری از لیکویید شدن
در ادامه چند مورد از نکات مهم برای جلوگیری از لیکویید شدن حساب معاملاتی را معرفی خواهیم کرد.
با سرمایه کم شروع کنید
در ابتدا اندکی از سرمایه خود را وارد معاملات کنید که با سازوکار این نوع از معاملات آشنا شوید، تا در صورت اشتباه بودن محاسبات و تحلیل‌ها، متحمل ضرر و زیان شدید نشوید.
حد سود و حد ضرر مشخص کنید
از حد ضرر (Stop loss) و حد سود (Take Profit) در زمان ورود به پوزیشن استفاده کنید. تعیین Take Profit و Stop Loss به مدیریت ریسک افراد بستگی دارد و برای هر پوزیشن متفاوت است.
استراتژی معاملاتی داشته باشید
سنجیده و با برنامه عمل کنید. استراتژی معاملاتی به ترید شما نظم و برنامه می‌دهد و باعث میشود شما در مسیر مشخص و معینی حرکت کنید. داشتن استراتژی یا سیستم معاملاتی به شما دید بهتری برای رصد بازار می‌دهد و باعث میشود نقاط بهینه ورود و خروج را بهتر شناسایی کنند.
از بازار انتقام نگیرید
باید قبول کرد که ضرر بخشی از معامله است و نمی‌توان در تمام پوزیشن‌ها و تریدها با سود خارج شد. برخی از معامله‌گران پس از اینکه در یکی از تریدهای خود با زیان مواجه می‌شوند، به‌سرعت وارد پوزیشن بعدی می‌شوند و با افزایش سرمایه یا تغییر حد سود و ضرر، می‌خواهند ضرر وارد شده را جبران کنند؛ اما در بیشتر مواقع این کار به کاهش یافتن سرمایه و در نهایت، لیکوئید شدن منجر میشود.
حساب‌هایی با لوریج کم باز کنید
هرچه میزان لوریج یا اهرم حساب معاملاتی شما بیشتر باشد، احتمال از دست دادن سرمایه یا لیکوئید شدن حساب شما بیشتر میشود. با توجه به پرنوسان بودن بازار ارزهای دیجیتال، انتخاب یک حساب معاملاتی با لوریج کم منطقی‌تر به‌نظر می‌آید.
سخن پایانی
در این مقاله به تفصیل به مبحث لیکویید شدن و روش های جلوگیری از آن پرداختیم. به یاد داشته باشید که فعالیت در بازارهای مالی، کسب و کاری به شدت پر ریسک است شما به هیچ عنوان نمی‌توانید از طریق این بازار مسیر چند ساله را یک شبه طی کنید. بنابراین قبل از ورود به معاملات استراتژی خود را تعیین کرده و ریسک حاصل از آن را مدیریت کنید.
ارسال دیدگاه
پست های مرتبط
19 آبان 1403
طلا امن ترین پناهگاه سرمایه گذاری
چرا طلا همچنان امن ترین پناهگاه سرمایه‌گذاری است؟ طلا از گذشته‌های دور تا به امروز…
8 آبان 1403
چشم‌انداز بازار جهانی انرژی تا سال 2030
چشم‌انداز بازار جهانی انرژی تا سال 2030 بازار انرژی جهانی با چالش‌ها و تغییرات زیادی…
7 آبان 1403
تاثیر قراردادهای اوپک روی قیمت نفت
تاثیر قراردادهای اوپک روی قیمت نفت قراردادهای اوپک (سازمان کشورهای صادرکننده نفت) نقش مهمی در…
7 آبان 1403
آینده بازار نفت در تقاطع اقلیم و سیاست
آینده بازار نفت در تقاطع اقلیم و سیاست بازار نفت یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین…
